Pomnik Budowy Szosy Brzeskiej
Szosa, wybudowana olbrzymim nakładem środków (4 mln ówczesnych złotych) i pracy, była ważnym szlakiem komunikacyjnym Królestwa, mającym ogromne znaczenie ekonomiczne (otwarcie na chłonny rynek rosyjski) i polityczno - wojskowe.
Znakomitą część prac rzeźbiarskich przy pomniku wykonał artysta Paweł Maliński. Jego całkowita wysokość to ok. 14 metrów. Z przedniej strony obelisku umieszczono datę sfinalizowania budowy traktu. W ówczesnych czasach stanowił on ogromy krok do przodu w celu usprawnienia komunikacji Królestwa Polskiego z sąsiadami. Chodziło przede wszystkim o zwiększenie obrotów na rynku rosyjskim. Wraz z upływem czasu pierwotny wygląd pomnika ulegał pewnym modyfikacjom. Usunięto m.in. herby Królestwa Polskiego oraz napis wychwalający rosyjskiego cara.
Na cały obelisk składa się 6 płaskorzeźb ukazujących kolejne etapy powstawania drogi począwszy od produkowania kostki a na obrazku z gotowym traktem skończywszy. Południową stronę pomnika zdobią panoramy Warszawy, Brześcia i Siedlec. Dzieło wieńczą napisy po polsku i łacinie informujące o stworzeniu „nakładem narodu z głazów ubitego” traktu o długości 178 sążni. Pomnik znajduje się przy ul. Grochowskiej. Dokoła otoczony jest żelaznym łańcuchem, połączonym czterema słupami.
Uroczyste odsłonięcia pomnika miło miejscu w dniu 21 maja 1825 roku. W ceremonii brali udział - oprócz zaproszonych oficjeli - także robotnicy, których wielkiemu wysiłkowi zawdzięczamy tak szybkie ukończenie tego wymagającego przedsięwzięcia.
Ostatnia gruntowna renowacja obelisku miała miejsce w 1984 roku. Wykorzystując technikę opracowaną przez Instytut Mechaniki Precyzyjnej w 1976 roku, zabezpieczono wówczas obelisk przed dalszą korozją jego żeliwnych elementów. Taki sam obiekt postawiono również w Terespolu, czyli – patrząc z naszej perspektywy – na zwieńczeniu traktu brzeskiego.
Źródło: Portal Twoja Praga
sk
Dziękuję za ten artykuł, bardzo interesujący. Chciałbym podzielić się spostrzeżeniem, że Autor podaje długość szosy brzeskiej jako 178 sążni, chociaż na pierwszym zdjęciu pomnika mamy widoczny medalion z napisem "OD WARSZAWY STAY CLXXVIII". Oczywista pomyłka, ale skąd się wzięła? W roku 1825 obowiązywały tzw. miary nowopolskie. Sążeń nowopolski to tylko 1,728 metra, zatem 178 sążni to niewiele ponad 307 metrów! Staje nowopolskie to 1066,8 m, czyli 178 staj daje prawie 190 km.