Pamieć Universamu

Jedni kochają i okrzykują kultowym, inni pomszczą i zastanawiają się “dlaczego tak długo czekano”? Na początku 2016 roku zburzony zostanie Universam Grochowa jedna z niewielu architektonicznych ikon Grochowa.

Universam Grochów, otwarty z wielką pompą w 1977 r., był potwierdzeniem nadejścia nowych, lepszych czasów oraz symbolem dobrobytu ludu pracującego stolicy. Był w swoim czasie lokalizacją luksusową; huczne imprezy w “Olszynce”, śluby i chrzty w “Astorii”, codzienne spotkania w kawiarni, półki wypełnione towarami niedostępnymi gdzie indziej w Warszawie, czy oddawanie się zabiegom upiększającym w salonie odnowy biologicznej to tylko niektóre z atrakcji oferowanych przez Universam. Jego nazwa miała odnosić się do uniwersalności jego funkcji, jednak równie dobrze można odnieść ją do jego nowoczesnej, kosmicznej na owe czasy architektury. Na szczytach budynku umieszczono specjalnie zaprojektowane neony, dziedziniec z fontanną i później dodaną rzeźbą “Panienki”, zapraszał mieszkańców i klientów do odpoczynku i spędzania czasu w jego przestrzeni. Niczym statek z innej galaktyki, budynek wylądował w szczerym, grochowskim polu, tuż przy Rondzie Wiatraczna mającym pełnić funkcję lokalnego centrum Pragi Południe.

Wspomnienia o Universamie kontrastują z jego obecnym stanem. Powoli popadający w zapomnienie budynek nie zestarzał się godnie - nigdy nie przeszedł remontu.. Eklektyczna mieszanka reklam pokrywa go od frontu, przez co  nie widać jego elewacji. Placyk “Panienki” nie jest już tak atrakcyjny: w fontannie od lat nie było wody, a sama rzeźba zaśniedziała.

Mimo to Universam wciąż tętni życiem. Sklepy prowadzone przez Społem wyglądają jakby czas się w nich zatrzymał. Klientów obsługują tam sprzedawczynie pracujące na swoich stanowiskach nawet kilkadziesiąt lat. Na parterze i na galeriach na piętrze wciąż znajdziemy punkty handlowe i usługi, niektóre - jak zakład fryzjerski i zegarmistrz - są tutaj od początków Universamu.  Na tyłach wyrósł bazar - uwielbiany przez mieszkańców ze względu na ceny i bliskość. Niskie ogrodzenie trawników oraz ławki wokół Panienki to natomiast domena naręcznych handlarzy przeganianych od czasu do czasu przez straż miejską.

KONIEC

Ze względu na fatalny stan techniczny oraz bardzo korzystną ofertę na wykup gruntów przez inwestora, Universam został przeznaczony do rozbiórki. Uchwalony w maju tego roku MPZP dla Ronda Wiatraczna ostatecznie kończy wieloletnią sagę z przesuwaniem przeprowadzenia dawno zapowiadanej inwestycji - budynek ma być rozebrany na początku 2016 roku. Na jego miejscu powstanie apartamentowiec, który dopełni obraz Ronda Wiatraczna jako jednej z najbardziej chaotycznych uranistycznie i architektonicznie przestrzeni Warszawy. Decyzja ta spotkała się z krytyką i protestami części mieszkańców Grochowa. Dla nich Universam należy wyremontować, aby dalej służył mieszkańcom. Inni są zadowoleni i twierdzą, że “blaszany straszak” należało już dawno zburzyć.

POŻEGNAĆ UNIVERSAM

W innych miejscach Warszawy zniknęły już inne, wyjątkowe obiekty architektury socmodernistycznej takie jak Sezam, czy Supersam. Zależy nam na tym, aby po Universamie pozostał ślad, do którego z sentymentem wracać będą mogli Warszwiacy i Grochowianie. Projekt “U jak Universam” to pożegnanie z miejscem i podziękowanie za 38 lat jego obecności na Grochowie. Żegnając się z Universamem, pragniemy przypomnieć, że nie znika tylko budynek. Zapomnienie grozi również wspomnieniom, które dotyczą wielu mieszkańców oraz stanowią o ich wspólnej tożsamości. Jesteśmy przekonani, że historia tego miejsca (mimo jego obecnego stanu i wizerunku), zasługuje na zbadanie i zachowanie.

Dla Stowarzyszenia Badawczo-Animacyjnego Flaneur historia Universamu to coś więcej niż historia wzlotu i upadku jednego domu handlowego. Jej oś jak w soczewce skupia w sobie historię powojennej Warszawy i Polski. To opowieść o aspiracjach, ambicjach i obietnicach PRL-u. Opowieść o gwałtownych wstrząsach transformacji i zbyt szybko zmieniającej się rzeczywistości. Jest to również historia o miejskiej grze o przestrzeń, w którą zaangażowanych jest wielu graczy: przedstawicielae władz lokalnych, deweloperzy oraz mieszkańcy.

O PROJEKCIE

U jak Universam to projekt badawczy i animacyjny. Przez ostatnie miesiące funkcjonowania Universamu będziemy rozmawiać z mieszkańcami, pracownikami i klientami tego miejsca zbierając ich wspomnienia, historie i pamiątki. Przeprowadzimy warsztaty i wydarzenia kulturalne, aby podkreślić wagę tej przestrzeni i umożliwić mieszkańcom wypowiedzenie się na jej temat. Pierwsze spotkanie z tej serii już w czwartek, 8.10 o 17:30 pod Universamem, więcej informacji tu: https://www.facebook.com/profile.php?id=1006450692741298&fref=ts
Pragniemy również zrealizować film dokumentalny opisujący codzienność i historię Universamu oraz wydać pubklikację podsumowującą badania i opisującą jego problematykę w szerszym kontekście; przemian ustrojowych i społecznych w Polsce. Możecie nam w tym pomóc wspierając naszą kampanię na Polak Potrafi: https://polakpotrafi.pl/projekt/universam?utm_source=index

Strona projektu na FB: https://www.facebook.com/ujakuniversam/messages
Źródło: Informacja prasowa
2015-10-07 15:08 2351

Komentarze

~TyreBum

Renowacja kąpieli w Podolsku

Dodaj komentarz

Twój mail będzie nie widoczny.